Autor: P. B.
U Sarajevu će od 13. do 14. novembra 2025. biti održan Međunarodni simpozij “Kulturno-historijski tokovi u Bosni i Hercegovini od 15. do 19. stoljeća” / II Međunarodni simpozij o Evliji Čelebiji. Suorganizatori simpozija su Orijentalni institut Univerziteta u Sarajevu i Centar za istraživanje “Evlija Čelebi” pri Univerzitetu Fondacije “Sultan Mehmed Fatih” iz Istanbula.
Ove godine Orijentalni institut Univerziteta u Sarajevu obilježava 75 godina djelovanja. Svoj veliki jubilej Institut obilježava velikim brojem aktivnosti, poput promocija novih izdanja u Sarajevu, Mostaru, Visokom i drugim gradovima Bosne i Hercegovine, ali i Međunarodnim simpozijem “Kulturno-historijski tokovi u Bosni i Hercegovini od 15. do 19. stoljeća”, koji se ove godine održava peti put i posvećen je velikom osmanskom putopiscu Evliji Čelebiji.
Podsjetimo, prvi bosanski prijevod odlomaka Čelebijina teksta koji govore o Bosanskom ejaletu objavljenih u prvoj deceniji 20. stoljeća u Glasniku Zemaljskog muzeja sačinio je Sejfudin Kemura. Fehim Spaho objavio je 1932. godine jedan članak pod nazivom “Hrvati u Evlija Čelebijinu putopisu” (Hrvatsko kolo 13/1932), a potom je 1967. godine u izdanju “Svjetlosti” objavljen prijevod koji je sačinio nekadašnji direktor i dugogodišnji zaposlenik Orijentalnog instituta Hazim Šabanović, pod naslovom Evlija Čelebi – Putopis – Odlomci o jugoslavenskim zemljama,u kojem se pored prijevoda poglavlja iz V i VI sveska prema izdanju Evliya Çelebi Seyahatnamesi objavljenom u Istanbulu u periodu od 1896. do 1900. nalazi i Šabanovićev Predgovor te izuzetno dragocjeni komentari u podnožnim bilješkama. Sa Šabanovićevim prijevodom, koji je doživio više izdanja, istraživači opće i kulturne povijesti Bosne i Balkana, osobito oni kojima nije bio dostupan osmanski izvornik, dobili su izuzetno važan sekundarni izvor za svoja istraživanja.
Simpozij počinje s radom u četvrtak 13. 11. 2025. u 9.00 sati u prostorijama Gazi Husrev-begove biblioteke. Svečano će otvaranje, nakon pozdravnih govora, uveličati emeritus prof. dr. Fikret Adanır (Ruhr-Universität Bochum-Sabancı Üniversitesi İstanbul) uvodnim predavanjem o temi “Historiografski pristupi osmanskoj vladavini na Balkanu s posebnim osvrtom na bosanski kontekst (15–19. st.)”. U nastavku prvog dana Simpozija slijede četiri sesije s tematima: “Politička i vojna historija”, “Evlija Čelebi i Bosna i Hercegovina”, “Putopis i književni tekstovi” i “Evlija Čelebi i Bosna i Hercegovina”.
Drugog dana Simpozija, 14. 11. 2025. godine, istraživači će rezultate svojih istraživanja predstaviti također kroz četiri sesije, i to po dvije paralelne sesije (u terminima 09:00–10:15 i 10:30–11:45), a tematski su okviri “Kulturna i materijalna baština Bosne i Hercegovine”, “Osmanska Bosna: društvo i institucije”, “Društvo i ekonomija” te “Bosna i Hercegovina i historiografija”. Mjesto održavanja radnih sesija tokom drugog dana Simpozija je Ekonomski fakultet u Sarajevu (sale E-NET I i E-NET II). Više od 40 izlagača iz Bosne i Hercegovine, Turske, Njemačke, Sjeverne Makedonije, Hrvatske, Srbije, Italije i Kipra izložit će rezultate svojih istraživanja.
Rad Simpozija bit će zaključen okruglim stolom, koji će se održati u petak 14. 11. 2025. u sali Orijentalnog instituta (16:30–17:30). Na okruglom stolu raspravljat će se o mogućnostima, pravcima i novim pristupima u historiografskoj saradnji između Republike Turske i Bosne i Hercegovine. ■
